ഇസ്‌ലാമിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രമാണങ്ങളില്‍ ഏറ്റവും മൗലികമായ സ്രോതസ്സ് വിശുദ്ധഖുര്‍ആനാണ്. വിശുദ്ധഖുര്‍ആന്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍ തൊട്ടടുത്തു നില്‍ക്കുന്നത് പ്രവാചക ജീവിതചര്യയായ ഹദീസാണ്. ഖുര്‍ആന്‍ പറയുന്നു: ''അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ക്കിടയിലെ കൈകാര്യകര്‍ത്താക്കളെയും അനുസരിക്കുക'' (അന്നിസാഅ്: 59).

പ്രവാചകന്റെ ജീവിതകാലത്ത് അവിടത്തെ അനുചരന്മാര്‍ നിയമത്തിന്റെ പ്രഥമ സ്രോതസ്സായികണ്ടിരുന്നത് വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആനെയായിരുന്നു. തങ്ങളഭിമുഖീകരിച്ച ജീവിതപ്രശ്‌നങ്ങളിലോരോന്നിലും ദൈവികനിര്‍ദേശങ്ങള്‍ എന്തെന്ന് ആരാഞ്ഞുകൊണ്ട് ആകാംക്ഷയോടെയാണവര്‍ നബി തിരുമേനിയെ സമീപിച്ചിരുന്നത്. അപ്പോഴൊക്കെഅവിടുന്ന് അവര്‍ക്ക് ഖുര്‍ആന്‍ സൂക്തങ്ങള്‍ ഓതിേക്കള്‍പ്പിക്കുമായിരുന്നു. എന്നാല്‍ ഖുര്‍ആന്‍ വാക്യങ്ങളില്‍ പലതുംവിശദീകരണം ആവശ്യമായ വിധം സംക്ഷിപ്തമോ...

മനുഷ്യജീവിതത്തിനു വഴിവെളിച്ചമാകു മൗലികതത്വങ്ങളുടെയും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളുടെയും സമാഹാരമാണ് ഖുര്‍ആന്‍. ഈ തത്വങ്ങളും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളും ചരിത്രത്തില്‍ ആവിഷ്‌ക്കരിക്കപ്പെ'ട്ടത് പ്രവാചകജീവിതത്തിലൂടെയാണ്.ഖുര്‍ആനിക തത്വങ്ങളും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളും ജനങ്ങളിലേക്ക് കൈമാറിയ കേവല സന്ദേശവാഹകനോ അഞ്ചല്‍ക്കാരനോ ആയിരുില്ല പ്രവാചകന്‍. മറിച്ച്, ആ തത്വങ്ങളും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളും അതിന്റെ വിശദാംശങ്ങളോടുകൂടി സ്വന്തം ജീവിതത്തില്‍ ആവിഷ്‌കരിച്ച്,...

ഏതൊരു ഹദീസിനും രണ്ടുഭാഗങ്ങളുണ്ട്. നിവേദകശ്രേണി(സനദ്)യും നിവേദിത വചന(മത്‌ന്)വും. ഇവയുമായി ബന്ധപ്പെ'് ഹദീസിന്റെ സ്വീകാര്യതയ്ക്കും നിരാകരണത്തിനും നിദാനമായ നിയമങ്ങളും തത്വങ്ങളുമാണ് ഹദീസ് വിജ്ഞാനശാഖയിലെ സാങ്കേതിക പ്രയോഗങ്ങളുടെ ഉള്ളടക്കം. നിവേദകരുടെ എണ്ണത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഹദീസുകളെ മുതവാതിര്‍, ആഹാദ് എിങ്ങനെ രണ്ടുവിഭാഗമായി തരംതിരിച്ചി'ുണ്ട്:സത്യവിരുദ്ധമാകാന്‍ നിര്‍വാഹമില്ലാത്തവിധം അനേകം ആളുകള്‍...

മുതവാതിറല്ലാത്ത ഹദീസുകളൊക്കെ ഖബറുല്‍ ആഹാദ് (?????????)എ സംജ്ഞയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. നിവേദകരുടെ എണ്ണത്തെ ആസ്പദിച്ച് ആഹാദിനെ മശ്ഹൂര്‍(?????) ,  അസീസ്(????) , ഗരീബ് (????) എീമൂ് ഇനങ്ങളിലായി വിഭജിച്ചി'ുണ്ട്. 1. മശ്ഹൂര്‍ ????? :  നിവേദകശ്രേണിയിലെ ഓരോ പടവിലും മൂാേ അതിലധികമോ നിവേദകരുള്ള...

നിവേദകപരമ്പരയില്‍നിന്ന് ഒന്നോ അതിലധികമോ കണ്ണികള്‍ നഷ്ടമായതുകൊണ്ടോ നിവേദകന്റെ അയോഗ്യതകാരണമായോ നിവേദനത്തിന്റെ വിശ്വാസ്യത സംശയാസ്പദമായി തിരസ്കൃതമാകുന്ന ഹദീസുകളാണ് ضعيف ആയ ഹദീസുകള്‍. 1. നിവേദക ശ്രേണിയില്‍ നിന്ന് കണ്ണി നഷ്ടമാകല്‍ നിവേദകശ്രേണിയില്‍നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷമായ നിവേദകരുടെ എണ്ണവും സ്ഥാനവും പരിഗണിച്ച് ഹദീസുകളെ നാല് ഇനമായി...

പ്രാമാണികന്‍ ഉദ്ധരിച്ചതിന് ഭിമായി നിവേദനം ചെയ്യപ്പെടു ഹദീസാണ് ശാദ്ദ് എറിയപ്പെടുത്. ഒറ്റപ്പെ'ത് എാണ് ശാദ്ദിന്റെ ഭാഷാര്‍ഥം. സ്വീകാര്യയോഗ്യനായ നിവേദകന്‍, തെക്കാള്‍ യോഗ്യനായ നിവേദകന്‍ ഉദ്ധരിച്ചതിനു ഭിമായി നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസ് എാണ് ശാദ്ദിന്റെ സാങ്കേതിക നിര്‍വചനം. ഫജ്ര്‍(സുബ്ഹ്) നമസ്‌കാരം നിര്‍വഹിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍...

സ്വീകാര്യമെന്നോ അസ്വീകാര്യമെന്നോ ഭേദമില്ലാത്ത ഹദീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചില സാങ്കേതിക സംജ്ഞകളുണ്ട.് അവയില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ടവ ഇവയാണ്: 1. മുസ്നദ് 2. മുത്തസ്വില്‍ 3. സിയാദാത്തുഥ്ഥിഖാത്ത് മുസ്നദ് ചേര്‍ത്തു പറയപ്പെടുന്നത്, ചാരിവെക്കപ്പെട്ടത് എന്നെല്ലാമാണ് ഭാഷാര്‍ഥം. ഇടമുറിയാത്ത നിവേദക പരമ്പരയിലൂടെ നബി(സ)യില്‍നിന്ന് ഉദ്ധരിക്കപ്പെടുന്ന ഹദീസ് എന്നാണ്...

ഹദീസ് സ്വഹീഹാണെന്ന് തെളിഞ്ഞാല്‍ അത് ശര്‍ഈ വിധികള്‍ക്ക് ആധാരമാക്കേണ്ട പ്രമാണമായിത്തീരും. മുസ്ലിമിനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അതിനെ അവഗണിക്കാന്‍ നിര്‍വാഹമില്ല. هذا حديث صحيح എന്ന് പണ്ഡിതന്‍മാര്‍ പറയുന്നതിന്റെ വിവക്ഷ നേരത്തെ വിവരിച്ച അഞ്ച് ഉപാധികളും പൂര്‍ത്തീകരിച്ച ഹദീസ് എന്നാണ്. അതേപ്രകാരംحديث غير صحيح  എന്ന് പറഞ്ഞാല്‍ അഞ്ച് ഉപാധികള്‍...